1-9 A-D E-G H-M N-P Q-S T-Z

CHLORHEXIDINE (KLORHEKSİDİN)

Klorheksidin, katyonik, bis-biguanid biyosit olup, birçok mikroorganizmaya karşı etkilidir. Düşük toksisiteye ve geniş spektrumlu antibakteriyel aktiviteye sahiptir. 
İlk olarak 1954 yılında tanımlanan klorheksidin günümüzde kliniklerimizde güvenle kullanılmaktadır. Oral kavitede plak oluşumunun engellenmesi, jinjivit ve periodontitin iyileştirilmesi, ağız cerrahisi sonrası gelişebilecek sekonder enfeksiyona karşı korunma amacıyla kullanımı sonrası elde edilmiş başarıların yer aldığı sayısız çalışma gerçekleştirilmiştir. 
Klorheksidin tuzları solüsyonlarda katyonik olmaları nedeni ile sabunlar ve diğer anyonik maddelerle geçimsizdir. Diş macunu kullanımı sonrası kullanılan klorheksidin solüsyonlarında etkinlikte azalma saptanmıştır. Gastrointestinal bölgeden çok az ya da hiç absorbe olmaması nedeni ile akut oral toksisitesinin düşük olduğu hayvan deneylerinde saptanmıştır. Klorheksidin ve tuzları parenteral ve nonparenteral ilaçlarda tüm dünyada lisanslı olarak kullanılmaktadır.

 

Klorheksidinin oral kavitede kullanımı sonrası dişlerde ve dilde renklenme şikâyetleri görülmektedir. Klorheksidini diğer antiseptiklerden ayıran en önemli özellik, oral kavitede uygulandığında dokulara tutunarak uzun süre salım profiline sahip olmasıdır. 
Bu özelliği sayesinde diğer antiseptik ajanlara kıyasla daha etkili bir antiseptik etki gösterir. Bu derlemede, klorheksidinin etkinliğinin saptanması için yapılan araştırmalarla ilgili örnekler verilmiştir. Cerrahi dışı kullanım alanlarıyla ilgili örnekler sunulmuştur. Uzun yıllardır kliniklerde güvenle kullanılmakta olan klorheksidinin etki mekanizması, kullanım alanları ve etkinliğine yer verilmiştir. 
Oral kavitedeki bakteriyel popülasyonu azalttığı ve en etkili antiplak ajan olduğu çeşitli çalışmalarla kanıtlanmış olan CHX'in operasyon öncesi ve izleyen günlerde kullanımı, daha iyi iyileşme şartlarının elde edilmesi ve postoperatif komplikasyonların azaltılması açısından önerilmektedir.

 

Anahtar Kelimeler: Klorheksidin; antiseptik ajan, lokal; güvenilirlik

 

1954 - İngiltere'de dezenfektan ve topikal antiseptik olarak piyasada
1970'ler - Klorheksidinli el yıkamanın cilt florasını ~ % 90 azalttığı
gösterildi
1976 - Diş plaklarını inhibe edebildiği gösterildi.
1981 - İlk klorheksidinli ürolojik kayganlaştırıc ı
1988 - İlk %2 klorheksidin ve alkol kombinasyonu cilt preparasyonu olarak
ABD'de piyasaya sürüldü
1992 - İlk klorheksidin bazlı vasküler katater kullanılabilir oldu
(klorheksidin ve gümüş sulfadiazin emdirilmiş)
1993 - İlk klorheksidin emdirilmiş sünger pansuman piyasada
2005 - Banyo için ilk klorheksidin bez piyasada
2006 - İlk %3.15 klorheksidin ve alkol cilt preparasyonu FDA onayı
2010 - İlk klorheksidin emdirilmiş kapak piyasada
2010 - İlk klorheksidin bazlı periferik yerleştirilen santral katater
2012 - Klorheksidin bazlı periferik yerleştirilen santral katater

 

 

Klorheksidin (genellikle tuz formları klorheksidin glukonat (CHG) veya klorheksidin asetat tarafından bilinen), ameliyat öncesi deri dezenfeksiyonu ve cerrahi aletleri sterilize etmek için kullanılan bir dezenfektan ve antiseptik. [2] Hem hastanın cildini hem de sağlık hizmeti sağlayıcılarının ellerini dezenfekte etmek için kullanılabilir. [3] Aynı zamanda yaraların temizlenmesi, diş plağı önlenmesi, ağız mantar enfeksiyonlarının tedavisinde ve idrar kateterlerinin tıkanmasını önlemek için kullanılır. [3] 
Sıvı veya toz olarak kullanılır. Yan etkiler cilt tahrişi içerebilir, diş renk değişikliği, ve alerjik reaksiyonlar.
Doğrudan temas oluşursa göz sorunlarına neden olabilir. [1] Gebelikte kullanım güvenli gibi görüner. [4] Klorheksidin alkol, su veya yüzey aktif çözeltisi ile karıştırılabilir. [3] Çeşitli mikroorganizmalara karşı etkilidir, ancak sporları inaktive etmez. [2]

 

Klorheksidin 1950'lerde tıbbi kullanıma girdi. [5] Klorheksidin Amerika Birleşik Devletleri'nde sayaç (OTC) üzerinde mevcuttur. [1] Dünya Sağlık Örgütü'nün Temel İlaçlar Listesinde yer almaktadır. [6] 2017 yılında, bir milyondan fazla reçete ile ABD'de en sık reçete edilen 286. [7] [8]

 

Kullanır
Klorheksidin dezenfektanlar (cilt ve ellerin dezenfeksiyonu), kozmetik (kremler, diş macunu, deodorantlar ve antiperspirantlar için katkı) ve farmasötik ürünler (göz damlalarında koruyucu, yara pansumanlarında aktif madde ve antiseptik ağız lıklarda) kullanılır. [9] 2019 Cochrane incelemesi, kritik hasta olanların çok düşük kesinlik kanıtlarına dayanarak "klorheksidin le banyo nun hastanede edinilmiş enfeksiyonları, mortaliteyi veya yoğun bakımda kalış süresini azaltıp azaltmadığı veya klorheksidin kullanımının daha fazla cilt reaksiyonuyla sonuçlanıp sonuçlanmadığı belli değildir."[10]

 

 

Endodontilerde klorheksidin kanal sulama da ve intrakanal pansuman olarak kullanılır[11][12][13] ancak gelişmiş dünyanın çoğunda sodyum hipoklorit çamaşır suyu kullanımı ile değiştirilmiştir.
Antiseptik
Povino-iyottan daha etkili olduğuna dair geçici kanıtlar vardır. [14]

 

 

Klorheksidin Gram-pozitif ve Gram-negatif organizmalara, fakültatif anaeroblara, aerobelere ve mayalara karşı aktiftir. [15] Özellikle Gram-pozitif bakterilere karşı etkilidir (konsantrasyonlarda ≥ 1 μg/l). Gram-negatif bakteri ve mantarlar için önemli ölçüde daha yüksek konsantrasyonlar (10 ila 73 g/ml) gereklidir. Klorheksidin çocuk felci ve adenovirüslere karşı etkisizdir. Herpes virüslerine karşı etkinliği henüz kesin olarak tespit edilmemiştir. [16]
Klorheksidin, diğer katyon aktif bileşikler gibi, deride kalır. Sıklıkla alkoller (etanol ve isopropil alkol) ile birleştirilir.

 

Diş kullanımı

 

Periklor markası %0.12 klorheksidin glukonat çözeltisi
Normal diş bakımı ile birlikte klorheksidin tabanlı gargara kullanımı plak birikimini azaltmaya ve hafif diş eti iltihabı iyileştirmeye yardımcı olabilir.Orta ve şiddetli diş eti iltihabının etkisini belirlemek için yeterli kanıt yoktur. [17] Günde iki kez %0,1 ila %0,2 oranında olan yaklaşık 20 mL'lik konsantrasyonlar, en az 30 saniye lik ağız durulama çözeltileri için önerilir. [17] 
Bu tür gargara da ağız astarı, diş renk değişikliği, tartar birikme ve bozulmuş tat hasar da dahil olmak üzere yan etkileri bir dizi vardır. Dışsal diş boyama klorheksidin durulama 4 hafta veya daha uzun süre kullanıldığında oluşur. [17]

 

 

Klasik çözeltiden daha az diş leke klorheksidin içeren mouthwashes geliştirilmiştir, birçoğu şelatlı çinko içeren. 
4 ila 6 hafta ve 6 ay boyunca günlük mekanik ağız hijyeni prosedürleri bir ek olarak klorheksidin kullanarak plasebo, kontrol veya mekanik ağız hijyeni tek başına göre dişeti iltihabı ılımlı bir azalmaya yol açar. [17]

 

Klorheksidin, sodyum lauryl sülfat ve sodyum monoflorofosfat gibi diş macunun anyonik bileşenleriyle etkileşime giren ve düşük çözünürlük ve antibakteriyel aktivite tuzları oluşturan bir katyondur. Bu nedenle, klorheksidin antiplaque etkisini artırmak için, "bu diş fırçalama ve CHX [klorheksidin] ile durulama arasındaki aralık 30 dakikadan fazla, dikkatli fırçalama sonra 2 saat yakın olması en iyi görünüyor.". [21]

 

Klorheksidin, diş macunları ve ağız yıkamada deterjan olarak kullanılan anyonik yüzey aktif maddeler, karbomer gibi anyonik kalınlaştırıcılar ve akrilat/C10-30 alkyl akril atkı çapraz polimeri gibi anyonik emülgatörler de dahil olmak üzere anyonik bileşiklerle çözünmez tuzlar oluşturarak devre dışı bırakılır. Bu nedenle klorheksidin ağız durulamaları diğer diş ürünlerinden en az 30 dakika sonra kullanılmalıdır. [32] En iyi etkinlik için, gıda, içecek, sigara ve ağız durulamalarından kullanımdan sonra en az bir saat süreyle kaçınılmalıdır. Birçok topikal cilt ürünleri, temizleyiciler, ve el dezenfektanları da klorheksidin (kendisi tarafından bir topikal olarak veya bir temizleyici bir kalıntı olarak) cilt üzerinde kalmak içindir deaktivasyonu önlemek için kaçınılmalıdır. [alıntı gerekli]
Sentez
Yapı proguanil iki molekülü dayanmaktadır, bir hexamethylenediammine spacer ile bağlantılı.
Klorheksidin topikal betasept, Biopatch, Calgon Vesta, ChloraPrep One-Step, Dyna-Hex, Hibiclens, Hibistat Towelette, Scrub Care Exidine, Spectrum-4 diğerleri arasında satılmaktadır. [34]

 

 

Klorheksidin glukonat ağız durulama diğerleri arasında Paroex, Peridex, PerioChip, Periogard, Dentohexin olarak satılmaktadır. [35]
Heksoralettene N benzocaine, mentol ve klorheksidin hidroklorür içerir. Oral antiseptik şekerler olarak kullanılır. [alıntı gerekli]

 

 

Terminoloji
"Klorheksidin" adı klor(o) + hex(ane) + id(e) + (am)ine olarak parçalanır, katyonik polibiguanittir. Öncelikle glukonat tuzu olarak kullanılır.

 

 

Veterinerlik
Hayvanlarda klorheksidin yaraların topikal dezenfeksiyonunda,[36] ve deri enfeksiyonlarını yönetmek için kullanılır. [37] Süt ürünleri yetiştiriciliği nde klorheksidin bazlı dezenfektan ürünleri kullanılmaktadır. [38]

 

 

Cerrahi sonrası solunum problemleri kedilerde klorheksidin ürünlerinin kullanımı ile ilişkili olmuştur. [39]
Soyut
Katyonik bisbiguanid biyositi olan klorheksidin, geniş mikroorganizma spektrumuna karşı etkilidir, düşük toksisiteye ve geniş antibakteriyel etkiye sahiptir. Bu antiseptik ajan, ilk olarak 1954 yılında tanımlanmıştır. o günden bu yana klorheksidin kliniklerde güvenle kullanıyor. Birçok klinik çalışma, klorheksidin cerrahi sonrası kullanımı ve dişeti iltihabı ve periodontitte antiplaque ajan olarak ve tedavi yönteminin başarısı hakkında bir çok çalışma yapmaktadır. Klorheksidin tuzları katyonik yapısı nedeniyle sabunlar ve diğer anyonik malzemeler ile uyumsuzdur. Diş macunu ile dişlerin temizlenmesinden sonra kullanıldığında klorheksidinin etkinliği azalır. Klorheksidin gastrointestinal emilmesi çok düşük veya hiçbiri bu nedenle toksisite düşüktür. Klorheksidin ve tuzlar tüm dünyada lisansları ile parentheral ve non-parentheral ilaç kullanıyor. Klorheksidin kullanılması dişlerin ve dilin boyanma lanmasına neden olur. Klorheksidin özelliği oral dokuda bekletme ve bir süre içinde serbest bırakılmasıdır. Bu özel klorheksidin nedeniyle diğer antiseptik ajanlara göre uzun süreli etkisi vardır. Klorheksidin in cerrahi alan dışında etkinliği ve alternatif kullanım ile ilgili örnek araştırmalar sunulmuştur. Uzun süre uygulamada güvenle kullanan klorheksidin, etki mekanizması, kullanım spektrumu ve etkinliği ile sunulmaktadır. Klorheksidin mikrobiyolojik popülasyonu azaltma yeteneği ve en etkili antiplaque ajan onaylanmıştır. Oral cerrahi öncesi ve sonrası klorheksidin kullanımı daha iyi iyileşme durumu ve daha az komplikasyon oranına neden olacaktır.
Katyonik bis-biguanid biyosit olarak klorheksidin güçlü bir antibakteriyel etkiye sahiptir ve birçok mikroorganizmaya karşı etkilidir. Günümüzde genellikle antiseptik olarak güvenle kullanılan klorheksidin gram pozitif ve gram negatif bakterilere karşı etkilidir; ve antibakteriyel aktivite geniş bir yelpazede vardır. Klorheksidin oral kavitede diş plağı oluşumunun önlenmesinde kullanılan etkili bir oral antimikrobiyal ajandır, gingivitis ve periodontitis tedavisi, periodontal tedavide çürüklerin önlenmesi, ameliyat sonrası gelişebilecek enfeksiyonun önlenmesi ve genel oral enfeksiyonlar. Diş hekimliğinde kullanılan klorheksidin konsantrasyonları genellikle %2 ile %0,12 arasındadır; ve % 2 konsantrasyonu endodontik sulama ve kanal içi ilaç olarak kullanılır. Sitotoksik etkileri hem lokal hem de sistemli olarak düşük seviyelerdedir. Klorheksidin kullanımından sonra ağız boşluğunda diş ve dilin renk değişikliği görülebilir. Klorheksidin in endodontilerde sulama solüsyonu olarak kullanılması, düşük toksisite, geniş spektrum, güçlü antibakteriyel aktivite ve artan kalıcı aktivite gibi özellikleri nedeniyle tavsiye edilir.
Chlorhexidine (commonly known by the salt forms chlorhexidine gluconate (CHG) or chlorhexidine acetate), is a disinfectant and antiseptic that is used for skin disinfection before surgery and to sterilize surgical instruments.[2] It may be used both to disinfect the skin of the patient and the hands of the healthcare providers.[3] It is also used for cleaning wounds, preventing dental plaque, treating yeast infections of the mouth, and to keep urinary catheters from blocking.[3] 
It is used as a liquid or powder.Side effects may include skin irritation, teeth discoloration, and allergic reactions.
It may cause eye problems if direct contact occurs.[1] Use in pregnancy appears to be safe.[4] Chlorhexidine may come mixed in alcohol, water, or surfactant solution.[3] It is effective against a range of microorganisms, but does not inactivate spores.[2]

 

Chlorhexidine came into medical use in the 1950s.[5] Chlorhexidine is available over the counter (OTC) in the United States.[1] It is on the World Health Organization's List of Essential Medicines.[6] In 2017, it was the 286th most commonly prescribed medication in the United States, with more than one million prescriptions.[7][8]

 

Uses
Chlorhexidine is used in disinfectants (disinfection of the skin and hands), cosmetics (additive to creams, toothpaste, deodorants, and antiperspirants), and pharmaceutical products (preservative in eye drops, active substance in wound dressings and antiseptic mouthwashes).[9] A 2019 Cochrane review concluded that based on very low certainty evidence in those who are critical ill "it is not clear whether bathing with chlorhexidine reduces hospital‐acquired infections, mortality, or length of stay in the ICU, or whether the use of chlorhexidine results in more skin reactions."[10]

 

 

In endodontics, chlorhexidine is used for root canal irrigation and as an intracanal dressing,[11][12][13] but has been replaced by the use of sodium hypochlorite bleach in much of the developed world.
Antiseptic
There is tentative evidence that it is more effective than povidone-iodine.[14]

 

 

CHG is active against Gram-positive and Gram-negative organisms, facultative anaerobes, aerobes, and yeasts.[15] It is particularly effective against Gram-positive bacteria (in concentrations ≥ 1 μg/l). Significantly higher concentrations (10 to more than 73 μg/ml) are required for Gram-negative bacteria and fungi. Chlorhexidine is ineffective against polioviruses and adenoviruses. The effectiveness against herpes viruses has not yet been established unequivocally.[16]
Chlorhexidine, like other cation-active compounds, remains on the skin. It is frequently combined with alcohols (ethanol and isopropyl alcohol).

 

Dental use

 

Perichlor brand 0.12% chlorhexidine gluconate solution
Use of a CHG-based mouthwash in combination with normal tooth care can help reduce the build-up of plaque and improve mild gingivitis.[17] There is not enough evidence to determine the effect in moderate to severe gingivitis.[17] About 20 mL twice a day of concentrations of 0.1% to 0.2% is recommended for mouth-rinse solutions with a duration of at least 30 seconds.[17] 
Such mouthwash also has a number of adverse effects including damage to the mouth lining, tooth discoloration, tartar build-up, and impaired taste.[17] Extrinsic tooth staining occurs when chlorhexidine rinse has been used for 4 weeks or longer.[17]

 

 

Mouthwashes containing chlorhexidine which stain teeth less than the classic solution have been developed, many of which contain chelated zinc.[18][19][20]
Using chlorhexidine as a supplement to everyday mechanical oral hygiene procedures for 4 to 6 weeks and 6 months leads to a moderate reduction in gingivitis compared to placebo, control or mechanical oral hygiene alone.[17]

 

Chlorhexidine is a cation which interacts with anionic components of toothpaste, such as sodium lauryl sulfate and sodium monofluorophosphate, and forms salts of low solubility and antibacterial activity. Hence, to enhance the antiplaque effect of chlorhexidine, "it seems best that the interval between toothbrushing and rinsing with CHX [chlorhexidine] be more than 30 minutes, cautiously close to 2 hours after brushing.".[21]

 

Topical
Nepal was the first country in the world to use chlorhexidine to treat the umbilical cord of newborn babies, and received a USAID Pioneers Prize for reducing the neonatal death rate.[22] Chlorhexidine is very effective for poor countries like Nepal and its use is growing in the world for treating the umbilical cord. A 2015 Cochrane review has yielded high-quality evidence that within the community setting, chlorhexidine skin or cord care can reduce the incidence of omphalitis (inflammation of the umbilical cord) by 50% and also neonatal mortality by 12%.[23] 
Chlorhexidine gluconate is used as a skin cleanser for surgical scrubs, a cleanser for skin wounds, for preoperative skin preparation and germicidal hand rinses.[15] 
Chlorhexidine eye drops have been used as a treatment for eyes affected by Acanthamoeba keratitis.[24]

 

 

Side effects
Chlorhexidine is ototoxic; if put into an ear canal which has a ruptured eardrum, it can lead to deafness.[25]

 

Chlorhexidine does not meet current European specifications for a hand disinfectant. Under the test conditions of the European Standard EN 1499, no significant difference in the efficacy was found between a 4% solution of chlorhexidine digluconate and soap.In the U.S., between 2007 and 2009, Hunter Holmes McGuire Veterans Administration Medical Center conducted a cluster-randomized trial and concluded that daily bathing of patients in intensive care units with washcloths saturated with chlorhexidine gluconate reduced the risk of hospital-acquired infections.[26]

 

Whether prolonged exposure over many years may have carcinogenic potential is still not clear. The Food and Drug Administration (FDA) in the USA recommendation is to limit the use of a chlorhexidine gluconate mouthwash to a maximum of six months.
Once digested chlorhexidine is poorly absorbed into gastrointestinal tract. If aspirated into the lungs at high enough concentration, as reported in one case, it can be fatal due to the high risk of acute respiratory distress syndrome.

 

 

Mechanism of action
At physiologic pH, chlorhexidine salts dissociate and release the positively charged chlorhexidine cation. The bactericidal effect is a result of the binding of this cationic molecule to negatively charged bacterial cell walls. At low concentrations of chlorhexidine, this results in a bacteriostatic effect; at high concentrations, membrane disruption results in cell death.[15]

 

 

Chemistry
It is a cationic polybiguanide (bisbiguanide).It is used primarily as its salts (e.g., the dihydrochloride, diacetate, and digluconate).

 

 

Deactivation
Chlorhexidine is deactivated by forming insoluble salts with anionic compounds, including the anionic surfactants commonly used as detergents in toothpastes and mouthwashes, anionic thickeners such as carbomer, and anionic emulsifiers such as acrylates/C10-30 alkyl acrylate crosspolymer, among many others. For this reason, chlorhexidine mouth rinses should be used at least 30 minutes after other dental products.[32] For best effectiveness, food, drink, smoking, and mouth rinses should be avoided for at least one hour after use. Many topical skin products, cleansers, and hand sanitizers should also be avoided to prevent deactivation when chlorhexidine (as a topical by itself or as a residue from a cleanser) is meant to remain on the skin.[citation needed]
Synthesis
The structure is based on two molecules of proguanil, linked with a hexamethylenediamine spacer.
Chlorhexidine topical is sold as Betasept, Biopatch, Calgon Vesta, ChloraPrep One-Step, Dyna-Hex, Hibiclens, Hibistat Towelette, Scrub Care Exidine, Spectrum-4 among others.[34]

 

Chlorhexidine gluconate mouth rinse is sold as Paroex, Peridex, PerioChip, Periogard, Dentohexin among others.[35]

Hexoralettene N contains benzocaine, menthol and chlorhexidine hydrochloride. It is used as oral antiseptic candies.[citation needed]

 

Terminology
The name "Chlorhexidine" breaks down as chlor(o) + hex(ane) + id(e) + (am)ine), is a cationic polybiguanide. It is used primarily as its gluconate salt.

 

 

Veterinary medicine
In animals, chlorhexidine is used for topical disinfection of wounds,[36] and to manage skin infections.[37] Chlorhexidine-based disinfectant products are used within the dairy farming industry.[38]

 

 

Post-surgical respiratory problems have been associated with the use of chlorhexidine products in cats.[39]
ABSTRACT
Chlorhexidine which is a cationic bisbiguanide biosit, is effective against wide spectrum of microorganisms, has lower toxicity and wide spectrum of antibacterial effect. This antiseptic agent, first described in 1954. since that day chlorhexidine is using in clinics safely. Lots of clinical study has been doing about the success of using chlorhexidine postsurgically and using as antiplaque agent and treatment in gingivitis and periodontitis. Chlorhexidine salts are incompatible with soaps and other anionic materials because of cationic nature. Effectiveness of chlorhexidine reduces if used after cleaning of teeth with toothpaste. Gastrointestinal absorbtion of chlorhexidine is very low or none therefore toxicity is low. Chlorhexidine and salts are using in parentheral and non-parentheral medication all over the world with licenses. Using of chlorhexidine causes staining of teeth and tongue. Special feature of chlorhexidine is retention in oral tissue and releasing in a period. Because of this specialty chlorhexidine has long lasting effect according to other antiseptic agents. Example researches about the effectiveness of chlorhexidine and alternative usage apart from surgical area are presented. Chlorhexidine, which is using in practice for long time confidently, is presented with mechanism of action, usage spectrum and effectiveness. Chlorhexidine's ability in reducing of the microbiological population and the most effective antiplaque agent is approved. Using chlorhexidine before and after oral surgery will cause better healing condition and less complication rate.
As a cationic bis-biguanide biocide, chlorhexidine has a strong antibacterial effect and is effective against many microorganisms. Today generally used safely as an antiseptic, chlorhexidine is effective against gram positive and gram negative bacteria; and has a wide range of antibacterial activity. Chlorhexidine is an effective oral antimicrobial agent used in the prevention of the formation of dental plaque in the oral cavity, treatment of gingivitis and periodontitis, prevention of caries in periodontal therapy, prevention of infection that may develop after surgery and in general oral infections. The concentrations of chlorhexidine used in dentistry are usually between 2% and 0.12%; and its 2% concentration is used as an endodontic irrigation and intra-canal medication agent. Its cytotoxic effects are both locally and systemically at low levels. Discolouration of teeth and tongue in the oral cavity can be observed after the use of chlorhexidine. The use of chlorhexidine as an irrigation solution in endodontics is recommended due to its properties such as low toxicity, broad spectrum, strong antibacterial activity and increased lasting activity.

 

Ataman Kimya A.Ş. © 2015 Tüm Hakları Saklıdır.